Uzayda yaşamak her insanın harcı değil. Görevinizin birkaç ay daha uzama riski, göreviniz bitse bile bir süre daha kalmanızı gerektiren şart değişimleri, uzay seyahatlerinin fizyolojik bedeli ve sıfır yerçekimiyle başa çıkma benzer biçimde “minik riskler” mevcut. Bunların yanında uzayda yiyecek yiyecek bilhassa zorlayıcı olabilir sadece bu eylemin keyifli olma ihtimali de var.
NASA astronotu Matthew Dominick kısa sürede bunu dünyanın en popüler soslarından önde gelen ketçapla gösterdi. X’te paylaşılan videoda Dominick, yerçekimsiz ortamda ketçabın, bahçe hortumundan akan su benzer biçimde iyi mi sızdığını gösteriyor!
This one goes out to all the ketchup lovers out there. Everyone I’ve shared it with either thinks it is awesome or gross. Nothing in between. Also some interesting science stuff happening . . . pic.twitter.com/1hNapN6oRs
— Matthew Dominick (@dominickmatthew) October 23, 2024
Ketçap şişenin ağzından kolay çıkmıyor sadece bir kere yolunu bulduğunda ortaya başka bir enteresan görüntü daha çıkıyor. Sıkıştırmanın diretmesiyle şişeden çıkan ketçap, yolculuğunun sona erdiği noktada -tam da Dominick’in ağzının dibinde- birikiyor. Astronotun da söylediği benzer biçimde bu bakan kişiye bakılırsa sinir bozucu olarak algılanabilir görkemli olarak da…
Domates yada ketçap benzer biçimde domates bazlı ürünler Internasyonal Uzay İstasyonu’na yabancı değil. “Kaçak domatesleri” hatırlayan var mı? NASA astronotu Frank Rubio, 2022’de uzay istasyonunda gerçekleştirdiği eXposed Root On-Orbit Kontrol System (XROOTS) deneyinin parçası olan iki domatesin izini yitirmiş, söz mevzusu asi domatesler 2023’ün sonlarında tesadüfen bulunmuştu.
XROOTS deneyi, toprak kullanmadan nebat yetiştirmek için hidroponik ve aeroponik teknikler kullandı. Toprak olmadan iyi mi nebat “ekileceğini” öğrenmek, öteki bulgu görevlerinde yararlı olabilirdi. Uzayda bahçe işleriyle ilgilenmenin ek olarak bazı astronotların moralini yükselteceği de düşünülmüştü. Deneyin Dünya’daki bilim adamlarının daha iyi çiftçilik teknikleri geliştirmelerine destek olma ihtimali de cabası.
2021’de ise dünyanın en meşhur ketçap üreticilerinden Heinz, Mars’taki benzer biçimde sıkıntılı çevre koşullarında ketçap kalitesinin iyi mi iyileştirileceğini incelemek için astrobiyologlarla ortaklık kurdu. Dünya’da bir ketçap ürettiler sadece toprak, ısı ve su koşulları Mars koşullarına benzer olarak hazırlandı.
Kaynak: Popular Science / Metin Aktaşoğlu tarafınca Türkçeleştirildi
