NASA teleskobunun yakaladığı görüntüleri kullanan üç amatör bilim insanı, yıldıza benzeyen bir objenin uzayda hızla gittiğini keşfetti. O denli süratli hareket ediyor ki, Samanyolu Galaksisinden çıkmak suretiyle.
Bu acayip cisim, saatte ortalama 1,6 milyon kilometre hızla aşama kaydediyor ve galaksimizin tutuşundan kurtulacak şeklinde görünüyor.
İlk kez bu kadar devasa bir objenin bu kadar süratli gidebildiğini gördük.
Objeyi keşfeden amatör bilim adamlarından önde gelen Martin Kabatnik “Heyecanımızı kelimelerle açıklayamam” diyor ve ekliyor: “Ne kadar süratli gittiğini ilk kez gördüğümde, bizlerden ilkin onu bildiren birileri bulunduğunu düşünmüştüm.”
Peki bu şey tam olarak ne?
Bu bir kuyruklu yıldız ya da asteroid değil. Bilim adamları bunun düşük kütleli bir yıldız ya da kahverengi cüce, kısaca ne tam bir yıldız ne de Jüpiter şeklinde bir gaz devi gezegen değil, sadece ikisinin de ortasında bir şey. Uzmanlar kahverengi cüceleri “başarısız olmuş yıldızlar” olarak değerlendiriyor: Kendi nükleer enerjilerini üretecek kadar büyüyemeyenler.
Kahverengi cüceler oldukça ender olmasa da, CWISE J1249 adlı bu obje sıradışı şundan dolayı yıldızlar arası uzaya kaçmak suretiyle. Ve başka bir garipliği daha var: Obje, yıldızlarda ve kahverengi cücelerde bulunan demir ve öteki metallerden oldukça azına haiz.
Hawaii’de bulunan W.M. Keck Gözlemevi tarafınca toplanan bu veriler, CWISE J1249’un oldukça kadim bulunduğunu, kim bilir galakside doğan ilk yıldız neslinin bir üyesi bulunduğunu gösteriyor.
Amatör bilim adamları, NASA’nın Backyard Worlds: Planet 9 (Arka Bahçe Dünyaları: Gezegen 9) projesi ile bu keşfi yapmış oldu. Kabatnik ile beraber Thomas P. Bickle ve Dan Caselden’in yaptıkları bu bulgu üstüne yazdıkları makale, Astrofizik Mecmua Mektupları’nda gösterildi.
Görseli yakalayan teleskop ise, NASA’nın WISE uzay aracı. WISE, “Wide-field Infrared Survey Explorer”ın (Geniş alan Kızılötesi Araştırma Gezgini) kısaltması. WISE, 2009 ile 2011 yılları aralığında uzayı kızılötesi dalgaboylarında taradı, uzaktaki ışık kaynaklarını, onların ısısı yardımıyla bulabildi. Sadece Dünya yörüngesindeki teleskop, kendisini soğutan donmuş hidrojen depoları boşalınca, uzay ajansı onu kış uykusuna yatırdı.
İki yıl sonrasında, NASA uzay aracını yeni bir isimle uyandırdı: NEOWISE. Ve yeni bir vazife verdi: asteroid ve kuyruklu yıldız şeklinde, dünya için çekince yaratabilecek yakın objeleri saptamak. Teleskop ömrü süresince 44 bin obje üstünde çalıştı, bunlardan birine de adını verdi: NEOWISE kuyruklu yıldızı.
NASA, tüm bu başarılarına karşın görevi sona erdirdi, zira uzay aracı yakınca herhangi bir yararlı veri sağlayamayacak kadar alçaktaki bir yörüngeye inecek.
CWISE J1249 ile ilgili emek verme tamamlanmadı. Bilim adamları bu hızının kaynağını araştırıyor. Sonuçta, onu kozmosa böylesine iten bir şey olmalı. Karşılaştırma yapmak gerekirse, Dünya’nın içinde bulunmuş olduğu Güneş Sistemi, averaj 724 bin km/sa hızla aşama kaydediyor.
Ne olduğuna dair fikirlerden biri de, bunun bir zamanlar beyaz cüce bir yıldızla, ikili yıldız sisteminin parçası olduğu. Nükleer yakıtı biten yıldızın minik bir kalıntısı olan beyaz cüce, yoldaşından oldukça fazla madde çekip patlamış olabilir.
Başka bir düşünce de, bu objenin globular kümesi adlı, bir çift kara delikle karşılaşan yıldızla dolu bir gruptan gelmiş olabileceği. Böylesi bir etkileşimin karmaşık dinamikleri, yıldızı gruptan uzağa atmış olabilir.
Elisha Sauers’in haberini Erinç Eröz Türkçeleştirdi
