Sizce “yaşlılık” ne süre başlıyor? Bu probleminin yanıtı, bu eşiğe ne kadar yakın olduğunuzu düşündüğünüze bağlı olarak değişebilir. Probleminin yanıtı olan süreyi daha ileriye de koyabilirsiniz. Sadece insanların yaşlılık algısı zaman içinde değişiyor. Meydana getirilen yeni bir araştırma, günümüzde yaşlılığın “başlangıç yaşını” geçmişe nazaran daha ileri bir zamana koyduğumuzu ortaya koyuyor; fakat bu eğilim sonsuza kadar sürmeyebilir.
Onlarca yıl devam eden araştırmanın sonucu
Almanya, ABD ve Lüksemburg’dan bilim adamları, onlarca yıl devam eden ve “Alman Yaşlanma Anketi” adında olan çalışmaya katılan 14 binden fazla kişiden veri topladı. Katılımcılar 1911 ile 1974 yılları aralığında doğduğu için, birden fazla nesli kapsayan bu kişiler, 25 senelik bir süre süresince, 40 ile 100 yaşları içinde toplamda sekiz kez cevap verdi.
Ana sorulardan biri ve yeni araştırmanın mevzusu “birini yaşlı olarak tanımlamak için hangi yaşa gelmiş olması gerekir?” idi.
Her kuşakta “yaşlılık” algısı değişiyor
Bu sual 65 yaşlarındayken sorulduğunda, 1911 doğumlular yaşlılığın averaj 71 yaşlarında başladığını söylemiş oldu. Aynı sual, 1956 doğumlulara 65 yaşına geldiklerinde yine sorulduğunda, bu sefer yaşlılık eşiğini üç yıl ileri alarak, averaj 74 yaş yanıtını verdiler.
Araştırmanın baş yazarı Markus Wettstein, bunun niçin olabileceğine dair bazı fikirlere haiz: “Beklenen yaşam süresi arttı, bu da yaşlılık başlangıcının geç algılanmasına katkıda bulunabilir. Ek olarak, sağlıkla ilgili iyileşmeler var, böylece geçmişte yaşlı olarak kabul edilen belirli bir yaşlarındaki insanoğlu, günümüzde yaşlı olarak kabul edilmeyebilir.”
Katılımcılar yaşlandıkça yanıtları değişti
Aynı eğilim bireysel düzeyde de gözlendi. Averaj olarak, her katılımcı dört yada beş yıl yaşlandığında, yaşlılık başlangıcı için tahminleri de bir yıl arttı.
Bayanlar, yaşlılık eşiğini erkeklerden averaj iki yıl daha ileriye koydu. Bireysel tahminleri etkileyen bazı öteki faktörler de bulunmuş oldu. Mesela sıhhat problemi olanlar, daha yalnız olanlar yada kendilerini daha yaşlı “hissettiklerini” belirtenler çoğu zaman yaşlılığın daha erken başladığına inanıyor.
Yaşlılığa negatif bakmaktan mı, pozitif bakmaktan mı?
Wettstein, “Yaşlılık eşiğinin daha ileride görülmesine yönelik eğilimin, yaşlı insanlara ve yaşlanmaya yönelik daha pozitif görüşlere doğru bir eğilimi yansıtıp yansıtmadığı belirsiz. Ya da tam tersi şekilde, kim bilir yaşlı olmanın arzu edilmeyen bir durum olarak kabul edilmesi sebebiyle insanoğlu ‘yaşlılık’ başlangıcını ertelemek istemiyor da olabilir” diyor.
Ek olarak, bu erteleme eğiliminin devamlı devam etmeyeceği de açık. Son yıllarda bu eğilim yavaşladı.
Araştırmanın bazı sınırlamaları var; iştirakçilerin hepsi Almanya’dan ve muhtemelen Avrupa dışı kültürler yaşlanmayı değişik şekilde görüyor olabilir. Araştırmacılar, gelecekteki çalışmaların bu mevzuyu ele alması icap ettiğini ve yaşlılık başlangıcı algısının ertelenmesi eğiliminin yavaşlamaya devam edip etmediğini incelemesi icap ettiğini söylüyor.
Artık daha uzun süre yaşıyoruz
İnsanlar artık eskiden fazlaca daha uzun süre yaşıyor. Yüz yaşına kadar yaşamak giderek daha da yaygınlaşıyor, hatta o denli ki artık insan ömrünün bir sınırı olup olmadığı sorgulanmaya başlıyor. Kimileri uzun yaşam ardında sıradışı emekler yaparken, toplumun yaşlılık algısını gözlemlemek de ilginçleşiyor.
IFLScience haberi, Erinç Eröz Türkçeleştirdi