Zen ve Motosiklet Bakım Sanatı – Değerlerin Sorgulanması – Robert M. Pirsig
| Tür: | Roman |
| Yazar: | Robert M. Pirsig |
| Yayınlanma Zamanı: | 2016 |
| Yayınevi: | Detay Yayınları |
Karakterler
Anlatıcı (Baba): Baba, içsel bir yolculuğa çıkar ve kendi fikir dünyasının derinliklerine iner. Duyarlı, düşünceli ve analitik bir karakterdir. İçsel çatışmalarıyla yüzleşirken ve eski kişiliği olan Phaedrus’u hatırlarken, felsefi sorulara ve kavramlara derinlemesine dalma eğilimindedir.
Phaedrus: Baba karakterinin eski kişiliği olan Phaedrus, felsefi bir arayış içindedir. Batı ve Doğu felsefesi arasındaki dengeyi arar ve “kalite” terimini inceler. Düşünceli, araştırmacı ve sorgulayıcı bir karakterdir. Kendi felsefi yollarını çizmeye çalışırken, içsel bir çatışma yaşar.
Baba-Oğul İlişkisi: Kitapta baba ile oğul arasındaki ilişki mühim bir rol oynar. Baba, oğluna yaşamın anlamını ve mühim felsefi kavramları öğretmeye çalışırken, bununla beraber kendi içsel keşiflerini yapar. Oğul, babasının deneyimlerinden ve bilgilerinden etkilenir ve onunla beraber seyahat ederken, babasının öğretilerini ve yaşamış olduğu dönüşümü gözlemleyerek büyür.
Mevzusu
Kitap, bir baba ile oğlu arasındaki motosiklet yolculuğunu ve bu seyahat esnasında yaşananları anlatır. Seyahat süresince, baba olarak malum anlatıcı, kendi iç yolculuğunu ve çatışmalarını keşfeder. Anlatıcı, “Phaedrus” olarak adlandırdığı eski bir kişiliğini bilir ve bu benliğinin yaşamış olduğu zihinsel çatışmaları tekrardan deneyimler.
Zen ve Motosiklet Bakım Sanatı – Değerlerin Sorgulanması Özeti
Kitap, anlatıcının geçmişindeki bir motosiklet yolculuğunu hatırlamış olduğu anılarla beraber ilerler. Bu anılar, eski öğretmeniyle olan ilişkisini ve Phaedrus’un yaşam felsefesini keşfetme sürecini ihtiva eder. Phaedrus, Batı felsefesi ve Doğu felsefesi arasındaki dengeyi arar ve bu arayışı esnasında “kalite” terimini inceler.
Anlatıcı, yolculuğu esnasında motosikletinin bakımını yaparken ve mekanik sorunlarla karşılaştığında zihinsel keşifler yaşar. Motosiklet bakımı, anlatıcının zihinsel sürecine katkıda bulunan bir tür meditasyon haline gelir. Bu süreçte, anlatıcı, insan deneyimini ve anlamını, “kalite” terimini ve bunun insan yaşamında iyi mi bir rol oynadığını derinlemesine araştırır.
Kitap, anlatıcının yaşamış olduğu iç çatışmaları ve Phaedrus’un izlediği felsefi yolu keşfetmesiyle sonlanır. Anlatıcı, kendi iç huzurunu bulur ve yaşamın anlamını kalite terimi üstünden tekrardan değerlendirir. Kitap, motosiklet bakımının yalnız bir fizyolojik fiil olmadığını, bununla beraber zihinsel ve ruhsal bir tecrübe bulunduğunu vurgular.
Bu kitabın bir motosiklet yolculuğunun ötesinde, insanoğlunun içsel keşiflerini ve yaşamın anlamını sorgulayan derinlemesine bir tecrübe etme olarak öne çıktığını söyleyebiliriz.
Zen ve Motosiklet Bakım Sanatı – Değerlerin Sorgulanması – Kitap Açıklaması
Zen ve Motosiklet Bakım Sanatı roman, otobiyografi ve felsefi denemetürlerinin sınırlarını genişleten; tüm bir akılcılık geleneğini sorgulayan benzersiz bir “kült kitap”. Romanda bir insanın, oğlu ve iki arkadaşıyla beraber yapmış olduğu uzun bir motosiklet yolculuğu anlatılıyor. Yolcular, metalik-plastik yalnızlıkların yargı sürdüğü, özdeki çirkinliklerin suni bir “yoldam” cilasıyla kapatılmaya çalışmış olduğu, “stilize” nesneler, “stilize” insanoğlu ve ilişkilerle dolu bir yaşamın yaşandığı Amerikan kentlerinden, sapa dağ yollarından, uçsuz bucaksız düzlüklerden geçiyor, bir dağa tırmanıyor ve en sonunda okyanusa varıyorlar.
Adam seyahat süresince bir de “iç seyahat” yaşıyor, başka doruklarda geziniyor. Kendi “deli” geçmişine, aklın ötesine yol alıyor. “Akılcılık” söylediği hayaletin ardında, antik Yunanlardan çağdaş bilim felsefesine kadar tüm Batı düşüncesini katediyor. Etrafındaki tüm çirkinliğin, sahteliğin sebebi olduğu söylenen teknolojiyi suçlamıyor. Problem, teknoloji üreten insanlarla ürettikleri nesneler arasındaki ilişkidedir zira. Bunun temelinde de gerçekliği, özne ve nesne diye uzlaşmaz karşı kutuplar koyutlayarak kavramaya çalışan Akıl anlayışındaki “genetik bir bozukluk” yatar. Bu anlayış, Kalite sorunuyla hesaplaşamaz. Bir sanatçının yapıtını oluşturduğu, bir tamircinin bir motosikleti özenle onarım etmiş olduğu saf Kalite anlarında özne ve nesne özdeştir. Bir yanda insan, bir yanda dünya/nesne yoktur. Kıymet yoksa olgu da olması imkansız. “İyi”, gerçekliğin bir biçimi değildir, kendisidir. Pirsig’e nazaran dünyayı politik programlar oluşturarak düzeltemezsiniz; bunlar sadece temeldeki değerler sisteminin doğru olması durumunda işe yarar. “Dünyayı düzeltmenin yeri ilkin kendi yüreğimiz, kafamız, ellerimiz ve onlardan çıkan iştir.” Bu yüzden de insanoğlunun yazgısını düzeltmekten değil, motosikletin iyi mi onarılacağından söz eden bir kitaptır bu. “Şu sebeple gerçek motosiklet, kendimiz denen motosiklettir.”
(Tanıtım Bülteninden)
